ร้อยเอ็ด (เดิมสะกดว่า ร้อยเอ็จ) เป็นจังหวัดบริเวณลุ่มแม่น้ำชีในภาคอีสานตอนกลางของประเทศไทย

ประวัติ 
เคยเป็นเมืองที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ โดยปรากฏชื่อในตำนานอุรังคธาตุว่า สาเกตนคร หรือ เมืองร้อยเอ็ดประตู อันเนื่องมาจากเป็นเมืองที่มีความเจริญรุ่งเรื่องโดยที่มีเมืองขึ้นจำนวนมาก การตั้งชื่อเมืองว่า "ร้อยเอ็ดประตู" นั้น น่าจะเป็นการตั้งชื่อเชิงอุปมาอุปไมยให้เป็นศิริมงคลและแสดงถึงความยิ่งใหญ่ของเมืองมากกว่าการที่เมืองจะมีประตูเมืองอยู่จริงถึงร้อยเอ็ดประตู ซึ่งการตั้งชื่อเพื่อแสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองผ่านการมีประตูเมืองจำนวนมากนั้น น่าจะได้รับอิทธิพลหรือแบบอย่างมาจากเมืองหรืออาณาจักรที่เคยรุ่งเรืองในสมัยโบราณอย่างทวารวดีซึ่งมีความหมายว่าเมืองที่มีประตูล้อมรอบเป็นกำแพง หรืออย่างเมืองหงสาวดีที่มีประตูเมืองรายล้อมกำแพงเมืองอยู่ยี่สิบประตู ซึ่งแต่ละประตูนั้นจะตั้งชื่อตามเมืองขึ้นของตน เช่น เชียงใหม่ อโยธยา จังหวัดนครราชสีมา เป็นต้น นอกจากนั้นการตั้งชื่อเมืองให้ดูยิ่งใหญ่เกินจริงเพื่อความเป็นสิริมงคลก็ถือเป็นธรรมดาของการตั้งชื่อเมืองหรืออาณาจักรในสมัยโบราณ

ส่วนข้อสันนิษฐานที่ว่าเมืองร้อยเอ็ดน่าจะมีเพียงสิบเอ็ดหัวเมือง อันเนื่องมาจากการเขียนจำนวนตามแบบภาษาลาวโบราณ โดยเลขสิบเอ็ดจะประกอบไปด้วยเลขสิบกับเลขหนึ่ง (10+1 =101) ทำให้เกิดการอ่านที่ผิดเพี้ยนเป็นคำว่าร้อยเอ็ดนั้น น่าจะเป็นสมมุติฐานที่คลาดเคลื่อน เพราะจากการตรวจสอบข้อความตัวอักษรธรรมในต้นฉบับใบลานเรื่องอุรังคธาตุไม่ปรากฏว่ามีจุดไหนที่เขียนชื่อเมืองร้อยเอ็ดเป็นตัวเลข แต่กลับมีการเขียนถึงเมืองร้อยเอ็ดเป็นตัวอักษรทุกจุด (มีทั้งหมด 59 จุด) และไม่มีข้อความตอนใดที่บรรยายแจกแจงรายชื่อหัวเมืองทั้ง 11 แห่ง (อ่านเพิ่มเติมที่ ร้อยเอ็ด คือ ร้อยเอ็ด มิใช่สิบเอ็ด หรือ 10 + 1 โดย สุวัฒน์ ลีขจร)

ประกอบกับตามธรรมดาของการตั้งชื่อต่างๆไม่ว่าจะคนหรือเมืองนั้น จะต้องมีการออกเสียงก่อนถึงจะมีการเขียนเป็นตัวอักษรหรือตัวเลข ซึ่งหากชื่อเมืองแต่เดิมชื่อว่าเมืองสิบเอ็ดประตูแล้ว จึงมีการจารึกชื่อเป็นตัวเลขอย่าง 101 นั้น คำว่าสิบเอ็ดก็ไม่น่าจะออกเสียงเพี้ยนจนมาเป็นคำว่าร้อยเอ็ดอย่างในปัจจุบันได้ ดังนั้นชื่อเมืองร้อยเอ็ดหรือเมืองร้อยเอ็ดประตูจึงน่าจะเป็นชื่อเมืองที่มีมาอยู่แต่แรกเริ่มดังปรากฏในหลักฐานสำคัญ คือ ตำนานอุรังคธาตุฉบับกรมศิลป์ฯ

สรุปความหมาย ก็คือ มีคำ 2 คำที่ต้องทำความเข้าใจ คำแรก คือคำว่า ร้อยเอ็ด แปลว่าจำนวนที่มากมายจนนับไม่ถ้วน และ อีกคำหนึ่ง ก็คือ คำว่า เมืองร้อยเอ็ดประตู ซึ่งมีนักวิชาการ ได้ตีความว่าน่าจะหมายถึง ทวารวดี เพราะ ทวาร แปลว่า ช่อง, รู, ประตู วติ หรือ วดี แปลว่า เขต หรือ รั้ว ทวารดี จึงแปลว่า เมืองที่มีประตูเป็นรั้ว ซึ่งเปรียบเทียบแล้วน่าจะมีความหมายที่ใกล้เคียงกับคำว่าเมืองร้อยเอ็ดประตูที่สุด

ภูมิศาสตร์ ที่ตั้งและอาณาเขต

จังหวัดร้อยเอ็ดตั้งอยู่ตอนกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่างละติจูดที่ 15 องศา 24 ลิปดาเหนือ ถึง 16 องศา 19 ลิปดาเหนือ และลองจิจูดที่ 103 องศา 16 ลิปดาตะวันออก ถึง 104 องศา 21 ลิปดาตะวันออก อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางรถยนต์ประมาณ 512 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งสิ้น 8,299.46 ตารางกิโลเมตร หรือ 5,187,156 ไร่ มีเขตแดนติดต่อกับจังหวัดอื่นดังนี้

ทิศเหนือติดต่อกับจังหวัดกาฬสินธุ์และจังหวัดมุกดาหาร
ทิศตะวันออกติดต่อกับจังหวัดยโสธร
ทิศใต้ติดต่อกับจังหวัดมหาสารคามและจังหวัดสุรินทร์
ทิศตะวันตกติดต่อกับจังหวัดสุรินทร์และจังหวัดศรีสะเกษ

ลักษณะภูมิประเทศ

จังหวัดร้อยเอ็ด ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นที่ราบสูง สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 120-160 เมตร มีภูเขาทางตอนเหนือซึ่งติดต่อจากเทือกเขาภูพาน บริเวณตอนกลางของจังหวัด มีลักษณะเป็นที่ราบลูกคลื่น บริเวณตอนล่างมีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มริมฝั่งแม่น้ำมูลและสาขา ได้แก่ ลำน้ำชี ลำน้ำพลับพลา ลำน้ำเตา เป็นต้น บริเวณที่ราบต่ำอันกว้างขวาง เรียกว่า ทุ่งกุลาร้องไห้ มีพื้นที่ประมาณ 80,000 ไร่ มีลักษณะเป็นที่ราบแอ่งกระทะ

ลักษณะภูมิอากาศ

จังหวัดร้อยเอ็ดได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือและลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ สภาพภูมิอากาศอยู่ในประเภทฝนเมืองร้อน ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,196.8 ลูกบาศก์มิลลิเมตร ฝนตกชุกในเดือนมิถุนายนถึงตุลาคม อากาศร้อนแห้งแล้งในเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม[13]

1. อำเภอเมืองร้อยเอ็ด

ที่ว่าการอำเภอเมืองร้อยเอ็ด ถนนเทวาภิบาล

ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด

โทรศัพท์ : 0-4351-1689 

Fax. : 0-4351-1689 ต่อ 0 

Email : 

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

2. อำเภอธวัชบุรี

ที่ว่าการอำเภอธวัชบุรี ถนนแจ้งสนิท ต.นิเวศน์ อ.ธวัชบุรี จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4356-9070, 0-4356-9482 
Fax. : 0-4356-9070 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

3. อำเภอจังหาร

ที่ว่าการอำเภอจังหาร ถนนเมืองพระ ตำบลจังหาร อำเภอจังหาร จังหวัดร้อยเอ็ด 45000
โทรศัพท์ : 0-4350-7115 
Fax. : 0-4350-7115 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

4. อำเภอเชียงขวัญ

ที่ว่าการอำเภอเชียงขวัญ หมู่ที่ 2 ตำบลพระธาตุ อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด 45000
โทรศัพท์ : 0-4350-9125(ฝ่ายปกครอง) 
Fax. : 0-4350-9277(ฝ่ายทะเบียนฯ) 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

5. อำเภอศรีสมเด็จ 

ที่ว่าการอำเภอศรีสมเด็จ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลศรีสมเด็จ อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด ๔๕๐๐๐
โทรศัพท์ : ๐ ๔๓๕๐ ๘๑๒๐ 
Fax. : ๐ ๔๓๕๐ ๘๑๒๐ 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

6. อำเภอจตุรพักตร์พิมาน

ที่ว่าการอำเภอจตุรพักตรพิมาน ถนนปัทมานนท์ อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด 45180
โทรศัพท์ : 0-4356-1080 
Fax. : 0-4356-1080 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

7. อำเภอเมืองสรวง

ที่ว่าการอำเภอเมืองร้อยเอ็ด ถนนเทวาภิบาล ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4351-1689 
Fax. : 0-4351-1689 ต่อ 0 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

8. อำเภอทุ่งเขาหลวง

ที่ว่าการอำเภอทุ่งเขาหลวง ม.7 ต.ทุ่งเขาหลวง อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4355-7006 
Fax. : 0-4355-7006 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

9. อำเภอเสลภูมิ

ถนนแจ้งสนิท ม.1 ต.ขวัญเมือง อ.เสลภูมิ จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4355-1223 
Fax. : 0-4355-1223 ,551388 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

10. อำเภออาจสามารถ

ที่ว่าการอำเภออาจสามารถ ถนนรณชัยชาญยุทธ ต.อาจสามารถ อ.อาจสามารถ จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4359-9080 
Fax. : 0-4359-9080 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

11. อำเภอโพธิ์ชัย

ที่ว่าการอำเภอโพธิ์ชัย ถนนจรจำรูญ ต.ขามเปี้ย อ.โพธิชัย จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4356-7077 
Fax. : 0-4356-7077 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

12. อำเภอเกษตรวิสัย

ที่ว่าการอำเภอเกษตรวิสัย ถนนปัทมานนท์ อ.เกษตรวิสัย จ.ร้อยเอ็ด 45150
โทรศัพท์ : 0-4358-9166 
Fax. : 0-4358-9166 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

13. อำเภอโพนทอง

ที่ว่าการอำเภอโพนทอง หมู่ที่ 1 ถนนนิคมดำริห์ ตำบลแวง อำเภอโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด 45110
โทรศัพท์ : 0-4357-1223 
Fax. : 0-4357-1223 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

14. อำเภอสุวรรณภูมิ

หมู่ที่ 2 ถนนปัทมานนท์ ตำบลสระคู อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด 45130
โทรศัพท์ : 0-4358-1223 
Fax. : 0-4358-1223 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

15. อำเภอปทุมรัตต์

ที่ว่าการอำเภอปทุมรัตต์ บ้านตลาด หมู่ที่ 9 ตำบลบัวแดง อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4358-7114 
Fax. : 0-4358-7114 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

16. อำเภอพนมไพร

ที่ว่าการอำเภอพนมไพร ม.3 ถนนพินิจนนทราษฎร์ ตำบลพนมไพร อำเภอพนมไพร จังหวัด ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4359-1223 
Fax. : 0-4359-1223 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

17. อำเภอเมยวดี

ที่ว่าการอำเภอเมยวดี หมู่ที่ 6 ตำบลเมยวดี อำเภอเมยวดี จังหวัดร้อยเอ็ด 45250
โทรศัพท์ : 0-4357-7081 ต่อ 11 
Fax. : 0-4357-7081 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

18. อำเภอหนองฮี

ที่ว่าการอำเภอหนองฮี หมู่ที่ 10 ต.หนองฮี อำเภอหนองฮี จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4350-6114 
Fax. : 0-4350-6114 
Email : amphoenonghi45@gmail.com 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

19. อำเภอหนองพอก

ที่ว่าการอำเภอหนองพอก ม.1 ต.หนองพอก อ.หนองพอก จ.ร้อยเอ็ด
โทรศัพท์ : 0-4357-9071 
Fax. : 0-4357-9071 
Email : nongphok007@gmail.com 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567 

20. อำเภอโพนทราย

ที่ว่าการอำเภอโพนทราย ถนนประชาสุขสันต์ ต.โพนทราย อ.โพนทราย
โทรศัพท์ : 0-4359-5077 
Fax. : 0-4359-5077 
Email : 
สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567